BARTODZIEJE

          Nazwę wieś prawdopodobnie wzięła od bartników osiadłych wokół położonego w głębi lasu jeziora. Bartodziej to dozorca barci inaczej bartnik, pasiecznik. Inne wersje podają, że założycielem wsi był Bartłomiej lub ród Bartodziejskich. Nazwy okolicznych miejscowości świadczą o tym, że powstały one na terenach leśnych, stopniowo zagospodarowanych przez włościan:
- Niwki - nazwa oznacza wykarczowaną niwę pod lasem,
- Siedlisko - obszar, gdzie zaczęto w późniejszych czasach zasiedlenie,
- Wykupne - ziemia wykupiona od dziedzica.
          Najprawdopodobniej wieś powstała w XIV wieku. Na początku XIX wieku Bartodzieje należały do powiatu kozienickiego, liczyły 538 mieszkańców i 80 domów. Do włościan należało 1509 mórg. Obecnie wieś liczy 152 budynki, 552 mieszkańców i 1087,84 ha ziemi. Funkcję sołtysa pełni Linowski Marcin.

BORKI

          Nazwa wsi określona jest przez teren powstały po wyciętych małych lasach. Wieś powstała na obrzeżach Puszczy Radomskiej - prawdopodobnie w XIV wieku. Dość długo uważano ją za część Tczowa.

          W XIX wieku Borki liczyły 66 domów, 309 mieszkańców i 1152 morgi ziemi. Obecnie we wsi jest 108 budynków, 454 mieszkańców, którzy posiadają 701,90 ha ziemi. Sołtysem wsi jest Artur Wolszczak. W Borkach funkcjonuje duży zakład wyrobu mięsnego kierowany przez Stefana Ptaszka.

BRZEZINKI STARE

          Nazwa wsi oznacza teren po usuniętej brzezinie. Powstała najprawdopodobniej w XII wieku. W początkach swojego istnienia była własnością króla, a następnie przekazano ją stolnikowi sandomierskiemu. Stąd też osadnicy płacili dziesięcinę kolegiacie sandomierskiej. W 1389 r. wieś miała nadane prawo niemieckie. W II połowie XV wieku na gruntach sołtysa powstał folwark pańszczyźniany. Ze względu na bliskość drogi z Radomia do Lublina przez Tczów, mieszkańcy Brzezinek byli świadkami wielu wydarzeń historycznych: czasów świetności parafii tczowskiej, najazdu szwedzkiego i powstania kościuszkowskiego. Podczas I wojny światowej przechodziły przez wieś wojska rosyjskie. Ludność Brzezinek brała udział w przygotowaniu okopów na polach Osuchowa. W październiku 1914 r. mieszkańcy wsi widzieli przemarsz legionów Józefa Piłsudskiego.

          Na początku XIX wieku wieś należała do powiatu kozienickiego. Liczyła 57 domów, 354 mieszkańców, 364 mórg ziemi dworskiej i 1053 mórg ziemi włościańskiej. We wsi funkcjonowała gorzelnia. Obecnie we wsi jest 144 domów, 493 mieszkańców, którzy posiadają 758,74 ha ziemi. Sołtysem jest Wiśniewski Mariusz. We wsi funkcjonuje Publiczna Szkoła Podstawowa.

BRZEZINKI NOWE

          Wieś powstała pod koniec XIX wieku. Obecnie liczy 67 gospodarstw, 241 mieszkańców, którzy posiadają 386,15 ha ziemi. Sołtysem wsi jest Józef Wólczyński.

 

 

JANÓW

          Wieś włościańska, nazwa pochodzi od imienia osadnika - właściciela ziemskiego. Na początku XIX wieku liczyła 33 domy, 318 mieszkańców i 600 mórg ziemi. Obecnie Janów liczy 92 domy, 482 mieszkańców, którzy posiadają 415,31 ha ziemi. Sołtysem jest Świgoń Artur. We wsi znajduje się Publiczna Szkoła Podstawowa.

JÓZEFÓW

         Nazwa wsi oznacza prawdopodobnie imię właściciela lub osadnika. Na początku XIX wieku we wsi było 29 domów, 277 mieszkańców i 360 mórg ziemi włościańskiej. Była tu kiedyś huta szkła. Obecnie we wsi jest 42 budynki, 161 mieszkańców, którzy posiadają 207,43 ha ziemi. Sołtysem jest Cieślak Monika.

JULIANÓW

          Nazwa wsi pochodzi również od imienia osadnika lub założyciela. Obecnie liczy 9 budynków, 15 mieszkańców posiadających 49,50 ha ziemi. Sołtysem wsi jest Paweł Komisarski.

KAZIMIERZÓW

          Nazwa wsi pochodzi od imienia osadnika lub założyciela. Obecnie we wsi jest 23 budynki, 91 mieszkańców posiadających 158,35 ha ziemi. Sołtysem jest Tomasz Pietrzyk.

LUCIN

          Wieś włościańska. Nazwa pochodzi od imienia osadnika lub założyciela. W XIX wieku liczyła 39 domów, 235 mieszkańców i 565 mórg gruntów. Obecnie we wsi jest 65 domów, 268 mieszkańców posiadających 260,43 ha ziemi. Sołtysem jest Marud Małgorzata. We wsi znajduje się mogiła pomordowanych.

PODZAKRZÓWEK

          Nazwa wsi powstała w związku z jej położeniem – niedaleko Zakrzówka. W XIX wieku liczyła 37 domów, 249 mieszkańców i 840 mórg ziemi. Obecnie wieś liczy 79 domów, 373 mieszkańców posiadających 498,67 ha ziemi. Sołtysem wsi jest Sławomir Wolszczak.

RAWICA NOWA

          Nazwa wsi pochodzi od imienia osadnika lub założyciela. Obecnie we wsi jest 42 budynki, 223 mieszkańców posiadających 198,92 ha ziemi. Sołtysem jest Tomasz Pietrzyk.

RAWICA STARA, KOLONIA, JÓZEFATKA

         Pierwsza nazw wsi Rawica to Tczowska Wola. Główny element tej nazwy - Wola – wskazuje na lokację na prawie magdeburskim. Takie lokacje miały na tym obszarze miejsce w XV wieku. W sferze hipotez musi pozostać twierdzenie, że Tczowska Wola właśnie wtedy powstała. W XV wieku na obszary te licznie przybywała szlachta radomska, posiadali oni swoje włości. W ich rękach znalazła się z pewnością Tczowska Wola.

          Słownik geograficzny Królestwa Polskiego dla wsi Rawica jako drugą nazwę podaje Rawica Now. Stąd możemy wnosić, że od tego pochodzi współczesna nazwa miejscowości. Prawdopodobnie utworzono wtedy folwark pańszczyźniany. Od 1571 roku Rawica weszła w skład starostwa zwoleńskiego, które funkcjonowało aż do upadku Rzeczypospolitej szlacheckiej. Po trzecim rozbiorze ziemie te znajdowały się pod panowaniem zaboru austriackiego.

          W kwietniu 1839 roku Rawica jako dobra Rządu Gubernialnego Radomskiego została wydzierżawiona kpt. Kochanowskiemu, który następnie w czerwcu tego samego roku odstąpił ją Ignacemu Wodzinawskiemu. Dzierżawił on folwark do 1841 roku. Kolejnymi dzierżawcami zostali: Feliks Frejsler oraz Aleksander Jasiński. W 1863 roku nastąpiło uwłaszczenie dóbr. Ziemia i zabudowania dworskie zostały rozprzedane między chłopów. W tym właśnie czasie powstała część Rawicy nazwana Kolonią. W XIX wieku oprócz zabudowań dworskich znajdowały się w Rawicy 42 domy, a zamieszkiwało ją 330 mieszkańców. Około 1917 roku Opieka Szkolna wynajęła budynek z przeznaczeniem na szkołę.

          W okresie międzywojennym na terenie Rawicy prężne działało Stronnictwo Ludowe i koło „Wici”. W czasie drugiej wojny światowej na tym terenie działały Bataliony Chłopskie reprezentowane przez zgrupowanie „Ośki”. Dokonywało ono głównie akcji dywersyjnych i broniło ludności cywilnej.

          Najtragiczniejszym dniem w historii wsi okazał się 11 listopada 1943 roku. Wtedy to Niemcy aresztowali pod zarzutem współpracy z partyzantami 7 młodych mężczyzn. Byli nimi: Tadeusz Dygas, Jan Gołąbek, Stanisław Wójcik, Antoni Gregorczyk, Stanisław Pietrzyk, Antoni Różański oraz Jan Woźniak. Wszyscy zginęli podczas egzekucji dokonanej w Tczowie. Zostali pochowani w zbiorowej mogile. W styczniu 1945 roku Rawicę i okoliczne wioski wyzwoliły oddziały Armii Radzieckiej. Po wojnie odżyły tradycje ruchu ludowego kontynuowane przez PSL i Związek Młodzieży Wiejskiej. Działalność rozpoczęła też spółdzielnia rolnicza, którą współtworzyli sami gospodarze.

          W latach 70 utworzono specjalistyczne gospodarstwo rolne nastawione na hodowlę bydła. Straty materialne spowodowane m.in. pożarami stopniowo doprowadziły di jego upadku.

            Obecnie na terenie wsi Rawica działa odlewnia metali która daje zatrudnienie miejscowej ludności. Działa również Publiczna Szkoła Podstawowa.

          Rawica Nowa, Rawica Kolonia, Rawica Józefatka to wioski powstałe w XIX wieku w wyniku rozwoju i wzrostu liczby ludności Rawicy Starej. Łącznie wsie liczą 76 mieszkań, 480 mieszkańców, którzy posiadają 537,59 ha ziemi. Sołtysem jest Agnieszka Kozuń.

TCZÓW

          Wieś powstała w XII wieku przy szlaku Radom – Lublin. Nazwa wsi pochodzi od pustych terenów. Była tu siedziba kościoła parafialnego, szkoły początkowej i urzędu gminy. Wieś w XIX wieku składała się z kilku części:

- Borek,

- Tczowa dworu liczącego 3 domy, 20 mieszkańców i 5 mórg,

- Tczowa Nowego liczącego 13 domów, 48 mieszkańców i 88 mórg ziemi,

- Tczowa Średniego liczącego 67 domów, 441 mieszkańców i 1152 mórg włościańskich oraz 9 mórg rządowych,

- Tczowa Szczyny liczącego 4 domy, 32 mieszkańców, 52 mórg włościańskich i 9 mórg rządowych.

          Ogółem w XIX wieku Tczów liczył 190 domów, 1189 mieszkańców i 3298 mórg ziemi. Przy kościele działał szpital dla jednego kaleki. Obecnie Tczów liczy 143 budynki mieszkalne 652 mieszkańców, w których posiadaniu jest 802,37 ha ziemi. Funkcję sołtysa sprawuje Radosław Banasik. We wsi znajduje się Kościół parafii rzymsko – katolickiej pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela w Tczowie, Urząd Gminy, Zespół Szkół Ogólnokształcących  oraz Bank Spółdzielczy, Urząd Poczty, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej.

TYNICA

          Nazwa wsi wzięła się od nazwiska jej właściciela. W XV wieku należała do rodziny Tynieckich i Zakrzowskich. Była to wieś folwarczna, wchodziła w skład powiatu radomskiego i gminy Kuczki, parafią był Odechów. W XIX wieku miała 19 domów, 147 mieszkańców, 285 mórg ziem dworskich i 165 włościańskich. Obecnie ma 49 budynki mieszkalne, 281 mieszkańców posiadających 306,57 ha ziemi. Sołtysem jest Sylwester Pawelec.

WINCENTÓW

          Nazwa wsi pochodzi od imienia osadnika lub założyciela. W XIX wieku we wsi było 19 domów, 102 mieszkańców i 320 mórg ziemi. Obecnie we wsi jest 34 domów i 113 mieszkańców. Sołtysem jest Banasik Alicja.

 

WILCZY ŁUG

          Od wschodniej i północnej strony tej wsi ciągnie się las jako pozostałóść Puszczy Kozienickiej. Podobno żyły tu liczne stada wilków grasujących po leśnych mokradłach i łąkach, słabo urodzajnych ziemiach porośniętych sitowiem. Jest to stara wieś. W XIX wieku liczyła 19 domów, 102 mieszkańców i 320 mórg ziemi. Obecnie jest tu 14 domów i 70 mieszkańców.